سیره پژوهشی شهید «ارازمحمد پرونده»

شهید اراز محمد پرونده فردی پاک سرشت بود که اخلاق نیکو و مهربانی را از خانواده ساده وصميمي و مسلمان خود کسب کرده بود و این فضیلتهای گران مایه را تا آخر عمر با خود به همراه داشت . او در شهر بندر ترکمن پا به عرصه هستی نهاد و حداقل تحصیلات را که خواندن و نوشتن بود با حمایت والدین بدست آورد و بعد از آن به امور دامداری در کنار پدرش پرداخت و گاه نیز به مشاغل کارگری (ساختمان) روی می آورد تا بخشی از هزینه های زندگی را تامین کند. کار و تلاش و کمک به خانواده به او درس ایثار و از خود گذشتگی را آموخت.

اراز محمد ؛ وقتی به سن 18 سالگی رسید خود را برای انجام خدمت سربازی معرفی کرد و در ابتدای نوزده سالگی خدمت سربازی اش آغاز شد. در پادگان چهل دختر شاهرود ؛سه ماه دوره آموزشی را گذراندو از آنجا به "ایرانشهر"اعزام شد و پس از مدتی به منطقه عملیاتی سومار انتقال یافت.

اراز محمد پرونده ؛ که دوران نوجوانی درس وحدت و انسجام را عملا در کنار خانواده ؛ آموخته بود در میان بزرگتر کشور از عهده این مسئولیت بخوبی بر آمد . دوستانش نقل می کنند که او از روحیه معنوی بسیار بالایی بر خوردار بود و در مبارزه با متجاوزان بعثی رشادتهای فراوانی از خود نشان دا د تا اینکه در تاریخ یازدهم دی 1365 در منطقه جنگی «سومار» نام خود را بعنوان شهید در دفتر شهدای جنگ تحمیلی ثبت کرد. ازاو آثار مکتوبی بر جای نمانده . اما خاطراتی که دوستان او در وصفش گفته اند بیانگر ؛ صداقت ؛ پاگی و حسن خلق ایشان است.